Görkem Şen, Yaybahar’ı yaklaşık 7 yıl önce kendi benzersiz sesini bulmaya çalışırken icat etti. 34 yaşındaki müzisyen, Avustralyalı “didgeridoo”, Türk “ney” ve en önemlisi “gök gürültüsü davulu” gibi çeşitli enstrümanlarda ilham kaynağı arıyordu. Şimşir davul, bir yay ile birbirine bağlanmış iki adet tamburlu zar içeren küçük bir silindirik alettir. Çalkalandığında, gök gürlemesi gibi büyük, yankılanan sesler yapar.
Ancak Yaybahar’ın bir sorunu var o da çok büyük olması. Görkem Şen‘in oturma odasını kaplıyor ve taşınması zor bir enstrüman.
Yaybahar’ın Anatomisi
Yaybahar’da membranlar sesi ileticek 2 uzun yaya bağlanır. Yaylar’dan sonra son bölümde teller, gitar ya da viyolonsel’deki gibi uzun bir boyun üzerinde yer alır. Çok sayıda deneme yaptıktan sonra, Görkem Şen, yumuşak başlı bir davul tokmağını yaylar üzerinde kullandığı zaman, membranlara çarpan seslerin yankılandığını keşfetti. Tokmağı yaylarda gezdirdiğinde, garip bir galaktik ses çıkıyor. Parmağını perdelere koyduğu zaman ise lazer silahı benzeri sesler çıkıyor.
Çok güzel ama müzik mi?
“Yaybahar’ı ilk kez çaldığımda kötü bir ses çıkarıyordu. Gerçekten çok kötü bir ses çıkarıyordu” diye itiraf ediyor Görkem Şen. “Ancak, altı yıllık uygulama sonrasında ve enstrüman üzerinde ilerleme kaydettikten sonra gelişmeye başladı. Artık daha müzikal, bu gürültü daha müzikal.”
En sevdiği şarkılarından biri, Fransız besteci Erik Satie’nin tarafından bestelenen Gnossienne No.1‘dir. Şarkı genellikle piyanoda çalınır. Görkem Şen Yaybaharı kullanırken bir çello çalar gibi, tellerin üzerinde bir yay gezdiriyor. Sonuç, kulaklarınızın derinlerine nüfuz eden, yankılı, zengin bir ses. Görkem Şen, “Canlı dinlerken bu gerçekten etkilidir, seslerin frekansları iyi ve insanda gerçekten güzel hisler uyandıryor. Kulaklar için gerçekten çok lezzetli.” diyor.
Yaybahar’ı canlı dinleme fırsatımız var mı?
Görkem Şen ve Yaybahar son zamanlarda Türkiye’de ve Avrupa’da turnelere çıktı. Dinleyenlerin onu sevdiğini belirtiyor. Sonuçtan tatmin olmasına rağmen merakı onu devam etmeye sürüklüyor. Belki de ileride yeni bir enstrüman sınıfı haline geldiğini görebilir. O zamana kadar Görkem Şen, Yaybahar’ın potansiyelini ve sunduğu tüm sesleri anlamaya odaklanmak istiyor.
Görkem Şen’in, kendi icat ettiği ilginç enstrüman Yaybahar ile performansını izleyebilirsiniz.
